سل کانتر هماتولوژی چیست؟
cell counter ( سل کانتر هماتولوژی ) همانگونه که از اسمش پیداست دستگاهی با عملکرد شمارشگری گلبول ها است. یکی از پرکاربردترین و اصلی ترین تجهیزات آزمایشگاهی هستند.
خون انسان حاوی سه دسته از گلبول هاست که سل کانتر ها هر سه فاکتور را اندازه گیری میکنند. این سه فاکتور عبارتند از:
- گلبول های قرمز،
- گلبول های سفید
- پلاکت ها.
علاوه بر این برخی دستگاه ها قابلیت اندازه گیری هموگلوبین، هماتوکربت (MCV) ، MCH، MCHC، مرفولوژی گلبول های قرمز را دارند. تعدادی از آنها شمارش افتراقی سلول های سفید (شمارش تعداد لنفوسیت ها، مونوسیت ها و گرانولوسیت ها) را انجام می دهند.
رویه کار سل کانتر هماتولوژی
در سل کانتر هماتولوژی نمونه خون در ابتدای کار با محلول ایزوتونیک رقیق میشود و سپس به چمبرهای دستگاه شمارش منتقل میگردد. در آنجا فاکتورهای خونی اندازه گیری شود.
معمولا این اندازه گیری به دو روش صورت می پذیرد: یا از خاصیت شکست نور در برابر سلول های خونی استفاده میشود. که معمولا روشی لیزری است. یا محلول از یک منفذ عبور میکند و تغییرات امپدانس محلول در همان لحظه اندازه گیری میشود.
وقتیکه سلول ها از جلوی نور لیزر با طول موج خاص در حال عبور هستند، آشکارسازهای الکترونیکی، نور پراکنده شده از سلول را اندازه گیری میکنند. نوری که در جهت مستقیم پراکنده شود همان طول موج نور تابش شده را دارد و شدت آن با اندازه ذره متناسب است. به این ترتیب هر چه سلول بزرگ تر باشد، پراکندگی نور بیشتر خواهد بود و دتکتور FSC سیگنال بزرگ تری را به سمت قسمت الکترونیکی می فرستد. از آنجا که این نور به حد کافی قوی است برای شناسایی آن از فتودیود استفاده میشود.
فرض هموژن بودن سلول ها در مورد RBC ها نسبتا صادق است، ولی برای WBC ها مناسب نیست. برای تعیین اندازه RBC ها نیز به دلیل متفاوت بودن اشکال آنها و تفاوت در محتوای هموگلوبین دچار محدودیت خواهیم شد. برای حل این مشکل در مورد RBC ها آنها را در محیط‌های با غلظت مناسب به شکل کره در آورده و شدت تفرق نور در زوایای مختلف را مقایسه می کنند.
اساس کار سل کانترهای هماتولوژی
سلکانترها یا آنالیزرهای هماتولوژی دستگاه هایی هستند که قادرند نمونه خون بیمار را برداشته، با محلول های لیزکننده، رقیق کننده و یا
محلول های رنگ آمیزی مخلوط کرده و بعد از ارزیابی و شمارش سلولها، تعیین مقدار هموگلوبین و دیگر اندک سهای هماتولوژیکی و شمارش افتراقی لوکوسیت ها، نتایج را به صورت نمودارهای سیتوگرام، هیستوگرام و یا اسکاترگرام در دو فرمت چاپ شده و یاصفحه نمایش LCD به اپراتور دستگاه عرضه کنند.
اجزای مختلف دستگاه در تعمیر سل کانتر
سل کانترهای هماتولوژی از سه بخش اصلی هیدرولیک، پنوماتیک و الکترونیکی تشکیل می شوند که :
برداشت محلول ها و نمونه های خون مورد نیاز دستگاه (آسپیره کردن)، رقیق سازی نمونه، مخلوط کردن نمونه با محلولها، افزودن محلول لیزکننده به نمونه، تخلیه محلولها و فاضلاب به بیرون و در نهایت شستشو و آماده سازی مجدد Stand-by.
وظیفه سیستم هیدرولیک:
تولید خلاء و فشار منفی ثابت جهت کنترل دریچه ها. و همچنین کنترل حرکت محلول ها و نمونه در داخل سیستم هیدرولیک.
وظیفه سیستم پنوماتیک:
پردازش اطلاعات و داده های دستگاه توسط یک CPU یا میکروپروسسور وظیفه سیستم الکترونیکی دستگاه است. دستگاه های جدید دارای بخش چهارمی به نام سیستم رباتیک نیز هستند که قادر است به صورت اتوماتیک اقدام به میکس خون و نمونه برداری از ویالهای CBC نماید.
از فرآیندهای پردازش داده ها در این تجهیزات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
اندازه گیری و پردازش سیگنال های حاصل از عبور سلول ها از ناحیه حساس شمارش سلولی
محاسبه و انتقال نتایج به چاپگر یا هر خروجی دلخواه در سیستم
ترسیم گراف پارامترهای اصلی (سیتوگرام ها، اسکاترگرام و یا هیستوگرام های مربوط به گلبو لهای قرمز، سفید و یا پلاکت ها)
کنترل زمان انداز هگیری و توالی تست ها
تحلیل آماری داده ها، اجزای برنامه کنترل کیفی و کالیبراسیون سیستم
ذخیره و بازیابی پاسخ ها
سیستم اپتیکال قرائت بارکُد جهت به حداقل رساندن اشتباهات دفتری و …
تقسیم بندی از دیدگاه تکاملی
از دیدگاه تکاملی آنالیزرهای هماتولوژی را می توان به سه دسته تقسیم کرد:
سل کانترهای نیمه اتوماتیک
مثل سل کانتر CBC5 که در آن مرحله رقیق سازی در خارج از دستگاه و به روش دستی انجام گرفته. سپس برای شمارش و آنالیز نهایی به دستگاه داده می شود.
سل کانترهای اتوماتیک:
این دستگاه ها بین ۸ تا ۱۸ پارامتر هماتولوژی را اندازه گیری و محاسبه کرده. قادرند شمارش افتراقی سه قسمتی لکوسیت ها را انجام دهند. از این جهت به آنها 3Part هم گفته می شود. بیشتر سل کانترهای موجود در
بازار کشورمان را این دستگاه ها تشکیل می دهند که از جمله آنها می توان سیسمکس های سری Hycell ،Helena ،K ، کولتر Mindray ،S-Plus و .. را نام برد.
سل کانترهای تمام اتوماتیک
این دستگا هها قادرند تا ۳۲ پارامتر هماتولوژی را اندازه گیری و محاسبه کنند. همچنین امکان شمارش ۵ تا ۷ قسمتی لکوسی تها را نیز فراهم می آورند. از جمله این سل کانترها می توان تکنیکون های سری H1 و سیسمکس های سری XE-2100 و XT-2000 i ، کولترهای LH750 و GEN-S و نهایتاً سل کانترهای Abott-Cell Dyn اشاره کرد.
توصیه میکنیم بخوانید: سل کانترهای سیسمکس
این نکته مهم است که در ابتدای هر روز کاری دستگاه، شمارش زمینه آن انجام شده و سوابق آن نیز حفظ شود. معمولا دستور العمل آن توسط شرکت سازنده یا شرکت گارانتی کننده اعلام میشود.
خرید، سرویس، مشاوره تعمیر سل کانتر هماتولوژی
اگر قصد خرید سل کانتر هماتولوژی، سرویس رفع خرابی یا دوره ای را دارید و یا میخواهید در زمینه این دستگاه مشاوره دریافت کنید با مشاورین شرکت تجهیزات آزمایشگاهی پیمان پویان طب در تماس باشید. ما بصورت 24/7 به سراسر کشور خدمات ارائه میکنیم.
- آیا نیاز به اطلاعات بیشتر دارید؟ اینجا را مطالعه کنید.